Met spijt in ons hart delen we mee dat ZIZO, het (online) magazine van çavaria, er na bijna 30 jaar mee ophoudt. Wil je weten waarom? Je leest er hier meer over. Çavaria blijft via al hun communicatiekanalen inzetten op mooie verhalen en LGBTI+ nieuws. Wil je op de hoogte blijven? Schrijf je dan hier snel in voor de nieuwsbrief van çavaria. |
RECENSIE | Debuutroman 'Waar schoonheid ontstaat' raakt de Vlaamse harten
‘Waar schoonheid ontstaat’ is het meeslepende debuut van Hans Henneko. Met veel oog voor detail en politiek-culturele bespiegelingen schetst hij het boeiende leven van een homoman vanaf diens adolescentie tot rond zijn vijftigste. Een aandoenlijke kroniek die tegelijk herkenbaar en uitdagend is.
Een boek met een ambitieuze titel en ondertitel (‘Had ik jullie liefde niet, ik zou niets zijn’) schept hoge verwachtingen. Hans Henneko is een pseudoniem dat dan wel Nederlands aandoet, de auteur is duidelijk uit de Vlaamse klei ontsproten. Liefhebbers van Brugge en Gent worden verwend met talrijke aanwijzingen over deze steden.
Het is in Brugge waar het hoofdpersonage Jan Schoenmaeckers geboren is, om als student naar Gent uit te zwermen om er zich thuis te voelen. Met een verhaal dat begint in 1988 en eindigt in 2016 krijgt de lezer een bijzonder tijdsdocument in handen, dat het leven van homo’s in onze contreien treffend schetst. Behalve stedelijke aanknopingspunten is het boek ook ingebed in de actualiteit. Zo komen de veranderende maatschappelijke positie van holebi’s en de aanslagen van Brussel aan bod.
De liefdevolle verhouding tot de ander
Het boek heeft de liefde als centrale thema. Als jongeren in Brugge ontmoeten Jan en Marc elkaar. Ze ontwikkelen een bijzondere verwantschap. Het is misschien Jans eerste liefde, maar niet zijn eerste lief. Marc houdt immers afstand. Als twintiger en dertiger spelen allerlei ontmoetingen met andere homomannen een hoofdrol in Jans leven. Sommige ontmoetingen blijven beperkt tot een onenightstand, met een ander komt een intense vriendschap tot stand, dan weer begint hij een relatie met een getrouwde man. De meeste ervaringen doen deugd, andere laten kwetsuren na. Zo ook Marc, met wie hij in ruzie uiteen ging en wat blijft knagen. Later komt Jan ertoe zijn geluk te vinden bij de liefde van zijn leven.
De aanslagen in Brussel op 22 maart 2016 geven de aanleiding om de titel van het boek te expliciteren. Zoals de auteur zelf stelt: “Op het moment dat het kwade wil overheersen, blijken liefde en vergeving sterker te zijn dan haat en wrok. Zo ontstaat schoonheid en overbruggen mensen hun verschillen.”
Welgevormde meningen
De auteur kent zijn hoofdpersonage een buitengewone welbespraaktheid toe, waardoor je overspoeld wordt door een stroom aan fraaie volzinnen. Ook toont hij daarmee het belang van goede communicatie aan voor elke relatie. Een minpuntje is wel dat sommige dialogen gekunsteld overkomen.
Op zich is het ook een meerwaarde dat Hans Henneko zijn boek aangrijpt om te reflecteren over onze samenleving. Relevante thema’s worden aangereikt, zoals de commerciële gaycultuur, de positie van de moslimgemeenschap tegenover holebi’s, aids. Dat hij hiervoor ook Jan inschakelt met een uitgebreide reflectie over identiteit wanneer het personage de slaap niet kan vatten, gaat wel wat ver. Dat hij Jan een grafrede in de mond legt om zijn hart over Brugge te lichten, gaat wel erg ver.
Worden de sociale milieus overbrugd?
‘Waar schoonheid ontstaat’ wordt aangekondigd als een boek dat de mentale afstand tussen mensen uit verschillende sociale milieus belicht en het weinige dat we doen om deze te verkleinen. Verwacht echter geen liefdesverhaal van de spreekwoordelijke boerenzoon met de telg uit een doktersfamilie. Nee, het gaat om Jan, de zoon van een bediende en Marc, die uit een aristocratische familie stamt.
Mooi is dat de hoofdpersonages een evolutie doormaken waarin ze naar elkaars opvattingen groeien. Toch blijft Jans perspectief, de blanke, hoogopgeleide stedelijke middenklasser, het boek domineren. Het echt verkleinen van de afstand tussen verschillende milieus blijkt niet zo eenvoudig. Aangezien Hans Henneko oog heeft voor schoonheid, met liefde aan zijn personages borstelt en zijn goede pen meer dan bewezen heeft, is hiermee misschien een idee voor een volgende roman geboren. Als een boerenzoon uit West-Vlaanderen al te stereotiep is, biedt het arbeidersmilieu genoeg mogelijkheden. Met als spilfiguur een kelner, want die zijn talrijk en behoren niet zelden tot de familie.
Eigen verslaggeving