Met spijt in ons hart delen we mee dat ZIZO, het (online) magazine van çavaria, er na bijna 30 jaar mee ophoudt. Wil je weten waarom? Je leest er hier meer over. Çavaria blijft via al hun communicatiekanalen inzetten op mooie verhalen en LGBTI+ nieuws. Wil je op de hoogte blijven? Schrijf je dan hier snel in voor de nieuwsbrief van çavaria. |
Neal Leemput: "We willen onszelf gerepresenteerd zien, omdat we dan pas het gevoel hebben dat we bestaan"
Édouard Louis is een Frans auteur en schrijver van ‘Weg met Eddy Bellegueule’ en ‘Geschiedenis van geweld’. In oktober verscheen de Nederlandse vertaling van zijn meest recente boek ‘Qui a tué mon père?’. Neal Leemput is performer, theatermaker en artistiek onderzoeker aan het Conservatorium Antwerpen. In deze brief aan Louis vertelt Leemput waarom hij hem bewondert.
Liefste Édouard
Sorry dat ik je zo familiair aanspreek – ik heb je bij deze ook getutoyeerd. Dat komt misschien omdat ik het gevoel heb dat je een goede vriend van me bent – of sterker: een stukje van mezelf. De effectieve feitelijkheden van onze levenswegen zijn zo angstaanjagend identiek dat het leek alsof jouw eerste boek mijn eigen biografie was.
Net als jij groeide ook ik op in een klein dorp, waar ik me anders, kleiner en totaal onbegrepen voelde. Net als jij had ik een onverklaarbare voorliefde voor theater en boeken, hoewel niemand in mijn familie me hier wegwijs in had gemaakt. En net als voor jou was de vlucht naar de toneelopleiding en het internaat voor mij de manier om de deur van het dorp achter me dicht te trekken. Ik herkende jouw ambigue strijd tussen houden van en verafschuwen. Tussen schaamte en trots. Tussen terugkeren en voorgoed vertrokken zijn.
Kinderen willen dokter worden of piloot, maar nooit rolmodel. Een rolmodel word je dan ook niet echt. Het overkomt je
Ik leef niet in de illusie dat wij verwante zielen zijn. Ik vermoed dat je wel vaker hoort hoe herkenbaar het is om als homo in een klein, conservatief arbeidersdorp op te groeien. Of om totaal vervreemd van je omgeving op zoek te moeten naar jezelf. Het zou naïef zijn te denken dat ik de enige ben die zich zo herkent in jouw werk. We bestaan, we zijn talrijk, we zijn overal. Alleen lijkt dat soms niet zo, omdat we onszelf niet altijd herkennen in de media, of in boeken, films, theater…
Lef hebben
Kinderen willen dokter worden of piloot, maar nooit rolmodel. Een rolmodel word je dan ook niet echt. Het overkomt je. Doordat je het lef hebt om open en herhaaldelijk te spreken over dat wat verzwegen of niet uitgesproken wordt. “Je n’ai pas peur de me répéter parce que ce que j’écris, ce que je dis ne répond pas aux exigences de la littérature, mais à celles de la nécessité et de l’urgence, à celles du feu, ” zeg je daar zelf over in je laatste boek. Jij bent vandaag voor mij het rolmodel waar ik als kind naar snakte, en waar ik vandaag als theatermaker inspiratie, troost en hoop uit put.
Al vind ik ‘rolmodel’ eigenlijk geen goed woord. Het impliceert namelijk dat er slechts één weg is, een juiste manier om de dingen te doen. Daarom vind ik het woord ‘vertegenwoordiger’ beter, of ‘representant’. We willen onszelf gerepresenteerd zien, omdat we dan pas het gevoel hebben dat we bestaan.
Terwijl er vroeger slechts een paar dappere enkelingen zich durfden uit te spreken, staan er vandaag steeds meer en meer mensen op die hun verhaal compromisloos durven te vertellen
Je staat er vandaag gelukkig niet langer alleen voor. Voor mij is er ook Josh Thomas, die de prachtige serie Please Like Me maakte, of filmmaker Xavier Dolan aan wie je je laatste boek opdraagt (en die dus misschien jouw representant is). Anderen zien zichzelf misschien in actrice Laverne Cox, actrice Ellen Page of schoonspringer Tom Daley, die zowel in de sport als op sociale media het mooie weer maakt. Terwijl er vroeger slechts een paar dappere enkelingen zich durfden uit te spreken, staan er vandaag steeds meer en meer mensen op die hun verhaal compromisloos durven te vertellen. Al zijn er nog steeds te weinig rolmodellen en bevinden ze zich nog te vaak in de kantlijn, waartoe we als queer community veroordeeld lijken.
Geen warm nest
Er zijn vandaag nog altijd veel acteurs, schrijvers of mediafiguren die bewust in de kast blijven zitten, of zich alleszins niet uitspreken of zich discreet opstellen, uit angst dat het hun carrière zou kunnen schaden. Dat kan ik hen niet kwalijk nemen natuurlijk. De barricaden zijn geen warm nest voor wie zich kwetsbaar opstelt. Ervaar je ook soms de angst dat je je in de vuurlijn gooit en dat dat nefast zal zijn voor je carrière, je toekomst, het beeld dat mensen van je hebben? Alsof wie jij bent enkel nog zal bestaan uit wat je zegt, waarover je spreekt, waar je voor opstaat?
Jij geeft de stemlozen een stem en brengt de onzichtbaren in beeld
Het mooiste aan jouw werk vind ik eigenlijk de nuance – dat je beide kanten van het verhaal vertelt. Terwijl je praat over de impact van het arme, holebifobe dorp op jezelf, spreek je in je nieuwste boek de politieke elite van Frankrijk aan en neem je het op voor de mensen in het dorp waar jij opgroeide, omdat ook zij vergeten, gedomineerd of niet gerepresenteerd worden. Op die manier ben je geen slachtoffer. Jouw werk gaat niet enkel over homo zijn, jouw werk gaat over de samenleving. Over sociale klasse en hoe dat je leven beïnvloedt. Over hoe afwijken van een ongeschreven norm je ergens buiten plaatst. Over hoe jij de vreemde eend in het arbeidersdorp was en over hoe ook zij op hun beurt anders zijn dan de dominante rijke middenklasse die de wetten schrijft. Jij geeft de stemlozen een stem en brengt de onzichtbaren in beeld.
Al enkele jaren maak ik theater rond gender en seksualiteit, waarbij ik steevast eenzaamheid en de zoektocht naar onvoorwaardelijke liefde in de weegschaal leg. Net zoals jij je laatste boek opdraagt aan Xavier Dolan, wil ik graag mijn nieuwe voorstelling aan jou opdragen. Omdat jouw vurig pleidooi een vuurtje in mij heeft ontketend. Daar gaat het uiteindelijk over: inspireren en geïnspireerd worden, dat is wat theater en literatuur doet. Het is ontsnappen uit een realiteit en ze tegelijk onder ogen zien. Het is een gevoeligheid creëren voor de wereld rondom ons – een soort empathie, die we soms onderweg verloren lijken te zijn. Bedankt om die vertegenwoordiger te zijn.
Veel liefs,
Neal
Neal Leemput is performer, theatermaker en artistiek onderzoeker aan het Conservatorium Antwerpen. Zijn voorstelling The Selfless Dreams of Joachim Flaxer speelt op donderdag 29 november in het Koninklijk Conservatorium Antwerpen.
Eigen verslaggeving